Whatsapp is in segen mar net altyd; langstme nei in wrâldradio út de jierren ‘80.
In ferhaal oer tafal. En oer in doarp dat ûnderstrûpt.
“Hee, it wetter sakket wer”, sis ik tsjin myn swalkmaatsje wylst ik mei de holle folslein yn myn bûsetillefoan ferdwûn bin.
“Nee jûh, it komt krekt wer omheech!”
Ferheard sjoch ik op. “Och ja, do hast gelyk.”
Ús camperbuske stiet op Port Beni, Bretagne. It ferskil tusken eb en floed is hjir likernôch tsien meter. De hiele middei leine skipkes, as fisken op it drûge, yn in ferlitten moannelânskip te wachtsjen op it wetter. De lytse slinken rinne wer fol, alles buorrelet en rûst. Boppe my litte de seefûgels fan harren hearre. Mei ’t wetter komt alles wer ta libben.
Port Beni, Bretagne
Om optimaal te genietsjen fan ‘e fakânsje, stiet myn tillefoan, of better sein Whatsapp, yn ‘e regel út. Mar yn de simmer fan 2021, wylst wy op ‘e dolle rûs troch Bretagne swalkje, slagget dat net rjocht. Dat is om reden fan de wetteroerlêst yn it suden fan ús eigen lân. It hûs fan freonen stiet yn Ooijen oan ‘e Maas, Brabân. Sy wenje deun oan ‘e dyk. Dei en nacht rinne dykwachters op en del foar harren hûs. De wetterstân rint mei ’t oere heger op. In soan, dy’t 75 kilometer streamop wennet, hie al flechtsje moatten. Net te leauwen, dit bart yn Nederlân! Fia de app libje wy mei ús freonen mei.
Whatsapp; it is ferhipte handich. Altyd en oeral kin in oar dy yn ‘e fakânsje op ‘e hichte bringe oer hoe, wat, wêr en mei wa, ynklusyf de meastentiids fleurige bylden. Sjoch, hjir bin ik. Wêr bisto? Hertsje, tûmke.
Mar op swalkfakânsje fyn ik sokke berjochten lestich.
40 jier lyn, doe’t ik mei myn partner fan doe en in sels boud camperke omswalke troch Grikenlân, bestie dizze foarm fan kommunikaasje net. Brieven fan famylje waarden op goed gelok poste restante nei ús opstjoerd. Ik kin my de koarte, ûngemaklike petearen fia de muntsjetillefoan by de periptero, de Grykse kiosk, yn’t sin bringe. Fanwegen myn heit, dy’t slim siik wie, harken wy út en troch nei de ANWB famylje-oproppen. Dy kamen fia de koartegolf stjoerder op ‘e wrâldradio, kreakjend en fol steuring ta ús. Dy radio soe op in bepaald stuit fertuten dwaan.
Wy troffen oare reizgers op Kreta, dy ’t fanwege de drege kommunikaasje mei it thúsfront op in oar plak bedarren dan dat it doel wie en dêrtroch ús libbenspaad krusen. Dizze tafallige moeting soe grutte gefolgen hawwe. Wy waarden freonen foar it libben. Der kamen sels nije relaasjes út wei.
Troch Whatsapp haw ik it idee dat tafal folle minder in kâns kriget. Us swalkfakânsjes hingje yn ‘e regel no krekt fan dy tafallichheden oaninoar. By in krusing links of rjochts ôfslaan kin it fierdere ferrin fan ‘e reis bepale. Dat freget om in alert wêzen. De fokus op it hjir en it no. Dy Whatsapp-bylden, goed bedoeld, dwinge my te ferdjipjen yn oare plakken. En dat is’t him no krekt; ik wol wêze dêr’t ik bin. Ek yn ‘e holle.
Yn plak fan op ‘e tillefoan sjoch ik leaver nei de weagen dy’t yn tûzenen gouden fonkjes tsjin de rotsen útein spatte. Leaver observearje ik hoe’t in sinnestriel tusken de wolken krekt in puntsje op in pealtsje rekket. Leaver besykje ik in ferlitten skipswrak yn in pear potleadstreken op papier te setten. Wat langer ik observearje, wat mear ik sjoch. Sadwaande wurde dit soarte fan dagen ûnferjitlik. Alteast, sa wurket it foar my.
Ynienen is ‘t achterinoar fan ping, ping, ping. Hommels komme der appkes binnen út in hiel oar part fan it lân: út ús eigen wenplak Eastermar!
Nei in ôfgryslike easbui stiet it doarp blank. Us eigen E.M. Beimastrjite, wêrfan wy net iens wisten dat it koe, is fan it iene op it oare stuit in rivier wurden. It is in hâlden en kearen foar de bewenners. Yn plak fan Ooijen is ús eigen doarp no ûnderwerp fan it app-petear.
Buorlju dogge ynspeksje en whatsappe “By jimme is alles yn oarder, hear!”
Wy kinne it hast net leauwe. Want de ferhalen en de foto’s streame mei eltse ping binnen: keukens en kelders dy’t ûnderstrûpt binne. Op ‘e Beima mar ek op oare plakken. Ik realisearje my dat ik krekt op tiid foar de fakânsje noch in fertutearze muorre yn ús kelderke opknapt haw. Oars hie’t no dus by ús ek mis west.
Op ‘e tillefoan binne rivier de Maas en de Beima inoars konkurrint wurden. Wat in nuveraardich tafal. Ik kin der net rjocht oer út. Op dit stuit bin ik even och sa bliid mei Whatsapp.
Mei it reinwetter is yn Eastermar de klimaatferoaring de huzen binnen sipele. Wannear wy der mei ús allegear neat oan dogge, betink ik my, fersûpt meiertiid ús doarp. Net troch opkommend rivier- of seewetter mar fanwegen de fûleindige reinbuien, dy’t net fluch genôch ôffierd wurde kinne. Sa leit it der hinne. Net bêst!
De tillefoan is wer oan kant. Dit is it moaiste part fan de dei op Port Beni. Ien foar ien rjochtsje de boatsjes, dy ‘t foar my oer drûchfallen wiene, harren wer op en komme werom yn harren elemint. In fiskersskip wrot yn ‘e stream op om as earste op see te wêzen.
It begjint te skimerjen. De havenljochten springe oan en in gerêststellend knipperjen set útein. Reade - en griene ljochtsjes meitsje harren los fan ‘e wâl en driuwe fuort. Justjes letter swaait om de safolle sekonden it ljocht fan in fjoertoer del en ferljochtet mei eltse flits it útsjoch.
Myn tinzen gean wer nei Eastermar en Ooijen oan ‘e Maas. Yn tsjinstelling ta de buorlju is ús hûs der goed foar weikaam en wy hoege no net fuortendaliks fan fakânsje werom. By de freonen yn Ooijen bleau it wetter krekt ûnder dykshichte stykjen. Wat in gelok! Wát in gelok!
Mar wat in skea sille oare minsken hawwe. Wat in gedoch om guod dat wiet en ferlern gien is. Hawar, it is net oars; yn Eastermar moat doarpsbelang der mar mei in treastblomke by del.
Stil. No net oan tinke. Dit is wêrom ik sa graach oan ‘e kust fan Bretagne bin. As in foarm fan meditaasje jou ik my oer oan it ritme fan de ljochtsjes yn ‘e fierte, it lûd fan de weagen, de rook fan de see.
It ljocht fan de fjoertoer draait wer del.
Myn sykheljen nimt it ritme fan dit fakânsjegelok sûnder erch oer.
Yn’t hjir. Flits. Yn’t no.
Yn’t hjir. Flits. Yn’t no.
Reacties